Chương trình hoạt động kỷ niệm 45 năm ngày Chủ tịch Fidel Castro đến thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam dự kiến diễn ra vào ngày 14 và 15-9 tại Quảng Trị do UBND tỉnh Quảng Trị và Bộ Ngoại giao, Liên hiệp các Tổ chức Hữu nghị Việt Nam, Hội Hữu nghị Việt Nam- Cuba và Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam phối hợp tổ chức. Trước sự kiện ý nghĩa này, người dân Quảng Trị đang dành tất cả tình cảm sâu nặng nhớ về "người bạn lớn, vĩ đại" của dân tộc Việt Nam.

Bức ảnh Lãnh tụ Fidel bắt tay chiến sĩ Giải phóng trong chuyến thăm Quảng Trị năm 1973 do nghệ sĩ nhiếp ảnh Sỹ Sô ghi lại.

Cách đây tròn 45 năm, trong chuyến thăm Việt Nam từ ngày 12 đến 17-9-1973, Chủ tịch Cuba Fidel Castro đã đi thăm tỉnh Quảng Bình và vùng giải phóng miền Nam Việt Nam thuộc tỉnh Quảng Trị. Đây là sự kiện lịch sử đặc biệt bởi chuyến thăm này, vị lãnh tụ của nhân dân Cuba là nguyên thủ quốc gia đầu tiên và duy nhất trên thế giới đến thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam đúng vào thời điểm Việt Nam bước sang giai đoạn đấu tranh mới sau khi đập tan ý chí xâm lược của Mỹ, buộc phải ký Hiệp định Paris, rút quân khỏi Việt Nam. Thăm vùng giải phóng ở Quảng Trị, Chủ tịch Fidel đã có những hoạt động quan trọng như hội đàm với đại diện lãnh đạo Mặt trận Dân tộc giải phóng và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam; tiếp xúc với quân và dân địa phương, tham quan một số địa điểm ghi đậm chiến tích của quân dân Quảng Trị như Bến Hải, Dốc Miếu, Đường 9...trong đó có cao điểm 241 (Mỹ gọi là Carol) trên đồi Đầu Mầu ở Tân Lâm (H.Cam Lộ), là căn cứ hỏa lực mạnh nhất trong hệ thống phòng thủ Đường 9 của quân địch, nơi Mỹ đặt pháo tự hành M107 175mm được mệnh danh là "vua chiến trường" với sức mạnh hỏa lực ghê gớm nhằm khống chế phía Bắc sông Bến Hải và khống chế miền Bắc chi viện cho miền Nam. Tại đây, từ ngày 30-3 đến 2-4-1972, trước sự tấn công vũ bão của trung đoàn 68, trung đoàn 38 pháo binh, trung đoàn 24 bộ binh thuộc Sư đoàn 304 Vinh Quang của ta đã siết chặt vòng vây buộc trung đoàn 56 của địch phải đầu hàng. Chính tại vị trí này, Chủ tịch Cuba Fidel xúc động và oai hùng giương cao ngọn cờ Bách chiến bách thắng tại cao điểm 241 Tân Lâm, trở thành biểu tượng của tình đoàn kết, thủy chung cùng lý tưởng cao đẹp chống chủ nghĩa đế quốc, vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ trên thế giới của hai dân tộc Việt Nam - Cuba...

Tân Lâm những ngày này, trên con đường bê-tông phẳng lì dẫn vào di tích cao điểm 241, hai bên là đồi núi ngút ngàn màu xanh cao su, tiêu, tràm, không khí nhộn nhịp hẳn lên. Chúng tôi hỏi chuyện anh Trần Văn Quốc khi anh cùng bà con đang cạo mủ cao su về tình cảm đối với "người bạn lớn" của dân tộc Việt Nam, anh vui vẻ cho biết: "Tôi rất ấn tượng hình ảnh Chủ tịch Fidel đạp chân lên đường ống "Vua chiến trường", quá oai hùng, và truyền sức mạnh lớn". Sinh ra sau ngày miền Nam giải phóng nhưng lớn lên ngay tại mảnh đất ghi nhiều chiến tích của quân và dân Quảng Trị, anh Quốc vô cùng tự hào khi vùng đồi quê mình là nơi diễn ra cuộc mít-tinh đón lãnh tụ Fidel trong chuyến thăm lịch sử Quảng Trị. Tại buổi gặp gỡ với quân và dân tại Quảng Trị, lãnh tụ Fidel hô vang câu nói nổi tiếng "Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình" mà cứ nhắc lại, nghe đến là bao thế hệ người dân Việt Nam đều rưng rưng xúc động.

  Ông Dương Tú Anh, nguyên Bí thư Huyện ủy Cam Lộ năm 1973 là chỉ huy trận đánh "Bạch Đằng trên sông Hiếu" vang dội vào năm 1968, vô cùng xúc động khi nhắc về chuyến thăm lịch sử của Lãnh tụ Fidel 45 năm trước. Hình ảnh quân và dân Quảng Trị chào đón nồng nhiệt và sự gần gũi thân thiết của vị lãnh tụ Cuba đã thực sự khắc sâu trong tâm khảm mọi người. Mới đây, trong buổi tiếp xã giao đoàn công tác của Viện Cuba hữu nghị với các dân tộc (ICAP), ông Nguyễn Đức Chính-Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho rằng khi nhắc đến đất nước Cuba, người dân Quảng Trị luôn nhớ đến vị lãnh tụ Fidel Castro lần đầu tiên đến Quảng Trị sau giải phóng với câu nói nổi tiếng "Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình"; nhân dân Việt Nam nói chung và nhân dân Quảng Trị nói riêng luôn dành tình cảm tốt đẹp cho vị lãnh tụ đáng kính, luôn ghi nhớ, tỏ lòng tri ân to lớn đối với những tình cảm tốt đẹp và sự giúp đỡ chí tình của nhân dân Cuba đối với Việt Nam trong các cuộc chiến tranh cũng như trong quá trình xây dựng, phát triển đất nước.

BẢO HÀ